واسط کاربری UI( User Interface) چیست و چه نقشی در دنیای امروز دارد؟

فرشته مسلمان یزدی

با گسترده شدن فضای مجازی و دسترسی همه گیر به اینترنت، کاربران در طول روز از سایت‌ ها و اپلیکیشنهای مختلفی بازدید می کنند. صفحات مربوط به هر کدام از این سایت‌ ها و اپلیکیشنها، ظاهری منحصربفرد دارند که شامل محتواهای گوناگونی می باشند که با سلیقه طراح آنها طراحی و ایجاد شده اند که به این جزئیات ظاهری و هر آنچه که در صفحه نمایش سایت وجود دارد، طراحی رابط کاربری یا UI می‌گویند.

فناوری برتر دیجیتال؛ در واقع، چه در محیط وب و چه در نرم‌افزارهای رایانه‌ای و موبایلی، معمولاً چیزی که در نهایت به دنبال ارائه آن به مخاطب و سپس انجام بهره برداری‌های لازم از آن هستیم، محتواست. اما نکته مهمی که علاوه بر کیفیت و تناسب محتوا باید مد نظر قرار بگیرد، نحوه ارائه محتواست.

باید به این نکته توجه کرد که اگر محتوای مورد نظر را به خوبی و به گونه‌ای ارائه نکنید که مورد توجه مخاطب هدفتان قرار بگیرد، چه بسا اصلاً خوانده نشود و به مرحله بررسی کلی و جلب توجه وی نرسد؛ چه رسد به اینکه بخواهد مخاطب را به انجام عمل مورد نظر شما (تبدیل) متقاعد و ترغیب کند.

یکی از مهم ترین مباحث، مبحث  واسط کاربری UI( User Interface) است. در این مطلب تلاش می‌کنیم تا شما را با این موضوع مهم و تاثیرگذار و مؤلفه‌های مرتبط با آن آشنا کنیم؛ اما طبیعتاً پیش از هر چیزی باید ببینیم که رابط کاربری چیست.

UI  چیست؟

UI  شکل اختصاری عبارت User Interface است. اجازه بدهید که در ابتدا با تعریف Interface شروع کنیم  Interface یا رابط یک مکانسیم یا ساز و کار برای تعامل بین دو سیستم است. لذا User Interface  یک Interface است که برای تسهیل و ساده تر شدن تعاملات بین سیستم و کاربر طراحی شده است.

به طور کلی دو نوع User Interface وجود دارد:

Command Line Interface (CLI): یا رابط خط فرمان که فقط متنی است و عمدتاً برنامه‌نویس‌ها از آن استفاده می‌کنند؛

Graphical User Interface (GUI): یا رابط کاربری گرافیکی که ما در این مطلب به شرح و معرفی آن خواهیم پرداخت. مواردی مانند تصاویر، پنجره‌ها، آیکن‌ها و منوها در زیر این عنوان جای می‌گیرند.

در این مطلب به طور خاص بر آن نوعی از رابط کاربری تمرکز می‌کنیم که با آنچه که کاربر نهایی مشاهده می‌کند سر و کار دارد؛ یعنی GUI

UI Design یا طراحی رابط کاربری چیست؟

UI Design یا طراحی رابط کاربری، مبحثی است که به طراحی UI برای دستگاه‌ها، نرم‌افزارها و همچنین محیط وب می‌پردازد و بر تناسب و زیبایی تمرکز دارد؛ با این هدف که امکان استفاده بیشتر و بهتری از طرح و محتوای مورد نظر فراهم شود و تجربه کاربری بهتری برای مخاطب رقم بخورد. طراحی UI بخشی از مبحث گسترده تری با نام طراحی UX (User Experience) یا تجربه کاربری است که بیشتر بر روی رنگ‌ها و تایپوگرافی یا طرح نوشته‌ها تمرکز دارد. به عبارت دیگر، UI متشکل از همه مؤلفه‌هایی است که امکان تعامل کاربر با سیستم یا محصول ما را فراهم می‌کنند، اما  UX دستاورد کلی کاربر از تجربه خود در تعامل با سیستم یا محصول ماست. به طور خلاصه، طراحی UI معمولاً ترکیبی از موارد زیر است:

• طرح بصری؛ یعنی حال و هوا و حسی که به دنبال انتقال آن هستیم
• طراحی تعامل؛ یعنی نحوه عملکرد طرح ما و تأثیر آن بر تعامل مخاطب با طرح و محتوا.

با ذکر یک مثال می‌توان کاملاً تفاوت طراحی UI و UX را درک کرد. اگر فرض را بر این بگیریم که می‌خواهیم یک دکمه به طرحمان اضافه کنیم، طراحی UX روی این تمرکز می‌کند که دکمه مورد نظر را در کجا قرار بدهد تا کاربر بتواند آن را به آسانی پیدا کند؛ اما طراحی UI به این فکر می‌کند که چطور می‌توان دکمه مزبور را زیباتر و جذاب‌تر کرد تا کاربر به فشار دادن یا لمس آن رغبت پیدا کند.