بررسی عوامل موثر بر مصرف‌کننده ایرانی در شبکه‌های اجتماعی
محققان کشور در یک مطالعه پژوهشی، به بررسی رفتار مصرف‌کننده ایرانی در شبکه‌های اجتماعی پرداخته و بر اساس آن، پیشنهادهایی را برای بهبود وضعیت شبکه‌های داخلی مطرح کردند.
فناوری برتر دیجیتال به نقل از ایسنا، شبکه‌های اجتماعی متعلق به نسل دوم برنامه های اینترنتی که به عنوان وب دو شناخته می‌شوند، هستند. سایت‌های شبکه های اجتماعی پدیده اینترنتی نوینی بوده و اولین نمونه این نوع شبکه‌ها در اواخر قرن بیستم ظاهر شدند. امروزه صدها میلیون نفر از کاربران به شبکه های اجتماعی متصل هستند و بسیاری از آنان به صورت کاملا یکپارچه در زندگی روزانه از شبکه های اجتماعی استفاده می‌کنند. امریکای شمالی بالاترین آمار استفاده کاربران اینترنتی از شبکه‌های اجتماعی را دارد و پس از آن، آمریکای لاتین و اروپا قرار دارند. در کشور ما ایران نیز در سال های اخیر استفاده از شبکه های اجتماعی، رشد بالایی داشته است.
بنا بر اطلاعات ارائه شده توسط متخصصان، تا سال ۱۴۰۰، تعداد کاربران ایرانی فعال در شبکه ای مانند تلگرام حدود ۵۰ میلیون تخمین زده شده است. این یعنی بیش از ۱۰ درصد کاربران تلگرام ایرانی هستند و با توجه به فیلتر بودن آن در کشور، این سهم از کاربر برای شبکه اجتماعی فوق، بسیار قابل توجه است. پس از تلگرام، برنامه واتساپ با حدود ۴۷ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در جایگاه دوم و اینستاگرام با ۴۷ میلیون کاربر در جایگاه سوم قرار دارند. شبکه‌های اجتماعی دیگر نیز مانند توییتر با ۲ میلیون کاربر فعال و لینکدین با ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در جایگاه های بعدی قرار می گیرند. همچنین بررسی ها نشان می دهند در حالی که بیشترین استفاده کنندگان تلگرام در ایران آقایان هستند، در واتس اپ شرایط برعکس است و خانم ها اکثریت کاربران را تشکیل می‌دهند.
با توجه به نفوذ بالای این شبکه های اجتماعی در بین کاربران ایرانی، محققانی از دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، تحقیقی را به انجام رسانده اند که در آن، عوامل مؤثر بر رفتار مصرف‌کننده در شبکه‌های اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است.
در این تحقیق، از مشارکت حدود ۴۰۰ نفر از کاربران شبکه‌های اجتماعی بهره گرفته شده و اطلاعات مورد نیاز پژوهشگران به کمک پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شده است.
نتایج این تحقیق به تائید ارتباط بین هفت شاخص اصلی در این خصوص یعنی کارکردها، قابلیت‌ها، حریم خصوصی، محتوی شبکه‌ها، عوامل بازاریابی، روانشناختی و محیطی با رفتار مصرف‌کننده در شبکه‌های اجتماعی انجامید. در واقع این هفت شاخص اصلی را می توان به عنوان عوامل موثر بر رفتار فوق ارزیابی کرد.
به گفته محمد آقایی، استادیار و محقق مرکز مطالعات مدیریت و توسعه فناوری دانشگاه تربیت مدرس و همکارانش، «با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق ما پیشنهاد می‌گردد تا دست اندر کاران شبکه های اجتماعی داخلی تلاش نمایند ابتدا در خصوص حریم خصوصی و رعایت آن که به شدت توسط مصرف کنندگان دنبال و بررسی می‌شود، تضمین های لازم را ارائه دهند».
آن ها اضافه می کنند: «همچنین توسعه قابلیت‌های شبکه‌های اجتماعی در سطح شبکه های بین المللی همچون استفاده از انواع اشتراک داده، تشکیل گروه و کانال، پرداخت درون برنامه ای و نظایر این ها را فعال نمایند».
در این تحقیق که نتایج آن در فصلنامه «پژوهش‌های مدیریت عمومی» متعلق به دانشگاه سیستان و بلوچستان منتشر شده اند، همچنین اشاره شده است که در بعد محتوای این شبکه‌ها می‌بایست با ایجاد و توسعه محتوای جذاب بر اساس دعوت از افراد خلاق تلاش گردد تا موجی از محتوای خلاق را تولید و منتشر نمایند.
آقایی و همکارانش می گویند: «در بعد بازاریابی نیز شبکه های اجتماعی لازم است با استفاده از تبلیغات دیجیتال و رشد طبیعی کسب و کار با حضور در فضای دیجیتال تلاش شود تا سهم بازار مطلوب خود را کسب نمایند».
همچنین بر اساس این تحقیق، شناخت نیازهای روانشناختی مخاطب برای درک هر چه بهتر علایق و سلیقه های مخاطب می‌تواند در ارائه نرم افزار مورد نظر برای شهروندان ایرانی مفید باشد.
مجریان این تحقیقی در انتها نیز به این موضوع پرداخته اند که توجه به عوامل محیطی همچون به روز شدن تکنولوژی ها، افزایش رقابت، مسائل حقوقی و قانونی، مسائل سیاسی و مباحث مرتبط با نیازهای اجتماعی می‌تواند در پایداری یک شبکه اجتماعی در محیط رقابتی مؤثر باشد.
