طراحی سامانه‌ فناورانه برای توانبخشی بیماران از راه دور

«مرکز فناوری‌های توانبخشی از راه دور» با حمایت مرکز طرح‌های کلان ملی فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری راه اندازی شد تا از این پس الگوهای تمرین درمانی و توانبخشی را بیماران در منزل انجام دهند.

به گزارش البرز فاوا نیوز به نقل ازمرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سعید بهزادی پور مجری طرح ملی «مرکز فناوری های توانبخشی از راه دور» بیان کرد: هدف از اجرای این طرح ملی تدوین الگوی فناورانه برای توانبخشی از راه دور بیماران است. منظور از توانبخشی نیز فرآیندهای تمرین درمانی مخصوص بیماران دچار سکته مغزی، پارکینسون و ام اس است.

وی ادامه داد: برای بیشتر بیماران، توانبخشی و تمرین درمانی موثرترین روش برای درمان است. این فرآیند به صورت سنتی در کلینیک و با حضور متخصص فیزیوتراپ و کاردرمانی انجام می شود که طی این پروسه وقت گیر متخصص تنها می تواند وقت خود را به یک بیمار اختصاص دهد. از سویی این روش هزینه های بالایی را به سیستم سلامت تحمیل می کند.

توسعه ابزارهای فناورانه بخشی

بهزادی پور با اشاره به اینکه با انجام این طرح ملی ارائه خدمات به بیماران داخل خانه آنها انجام می شود گفت: در این طرح با توسعه ابزارهای فناورانه بخشی بسیاری از فراینده درمانی (حدود 70 درصد) داخل خانه انجام می شود زیرا بخشی از فعالیت های توانبخشی حتما نیاز به حضور درمانگر دارند و نمی توان از راه دور انجام داد. پس از آن بیمار توسط این ابزارها هدایت می شود. در این صورت تمرین درمانی به روش کامل تحت نظارت درمانگر است.

وی با اشاره به اینکه با حمایت معاونت علمی و فناوری در طرحی دیگر ساخت سخت افزارهای مربوط به این طرح را انجام دادند ابراز کرد: این ابزارها همگی سخت افزارهایی هستند که حرکات بیمار را ثبت و آنالیز می کنند. همچنین این ابزارها دقت فعالیت های تمرینی را نشان می دهند و در این طرح تمرکز در توسعه کاربرد پزشکی این ابراز است.

رییس مرکز تحقیقات فناوری های توانبخشی موفقیان همچنین گفت: در این طرح الگوهای تمرین درمانی و توانبخشی را به زبان این ابزارها ترجمه کردیم. از فناوری هایی همچون واقعیت مجازی، پردازش ماشین و هوش مصنوعی بهره بردیم و بازی هایی تولید کردیم که بیمار در داخل خانه آن را انجام می دهد. اطلاعات توسط سخت افزارها ثبت می شوند و از طریق اینترنت برای درمانگر ارسال می شود و پس از بررسی توسط درمانگر گزارش و دستور انجام فعالیت روز بعد برای بیمار فرستاده می شود.

به گفته بهزادی پور، بالغ بر 60 درصد طرح ملی به اتمام رسیده است. در حال حاضر 20 بیمار با وجود این دستگاه ها در منزل ارزیابی می شوند و با رسیدن این تعداد به 100 نفر به اتمام می رسد. در پایان بسته فناورانه شامل نرم افزارهایی که ارزیابی بالینی شده و اثربخشی آنها به اثبات رسیده است تهیه می شود. این الگو قابل تکثیر در درمانگاه های کشور است. البته دستاورد کوتاه مدت طرح ارائه این بسته فناورانه برای بیماران پارکینسون است.

وی همچنین بیان کرد: توانبخشی حرکتی شناختی از دارو هم برای کاهش پیشرفت این بیماری ها موثرتر است. حتی در برخی موارد معکوس کردن روند بیماری. به صورت محدود در بیماران مبتلا به سکته مغزی هم توسعه نرم افزارها را آغاز کردیم. هدف از این سیستم تعامل با بیمار است تا بیمار در فضایی بازی گونه برای انجام تمرین های درمانی هدایت شود. پس برای اینکه بیشترین انگیزه را داشته باشد باید بیشترین درگیری را ایجاد کنیم و  اینجاست که نقش واقعیت مجازی پررنگ می شود تا از فضای تکرار گونه خانه به فضایی متنوع منتقل شود.  هوش ماشین و پردازش تصویر برای انتقال بازخورد و راهنمایی بیمار نیاز است. برای ثبت حرکات بدن بیمار از فناوری های تصویری و حسگرهای پوشیدنی استفاده کردیم. پس مجموعه ای از فناوری کمک می کند تا فعالیت های به درستی انجام شود.