راهکار کاهش شکاف دیجیتال

البرز فاوا نیوز، بروز شکاف دیجیتالی تأثیرات زیادی در تجارت الکترونیک، اقتصاد و آموزش خواهد داشت. حاصل این امر عقب‌افتادگی در علوم و فناوری کشورهای در حال توسعه خواهد بود. عمیق‌تر شدن این شکاف به معنای فاصله گرفتن اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشورها که نتیجه آن تحمیل کالاها و تولیدات فرهنگی صاحبان تکنولوژی برای سست کردن باورها، سنت‌ها و فرهنگ‌های کشورهای در حال توسعه که پیامدش نوعی استثمار فرهنگی، بحران بی‌هویتی نسل جوان، یاس و افسردگی در سطح جوامع خواهد شد.

مهمترین مسائل در پرکردن شکاف دیجیتالی توجه به سواد و بالا بردن سطح علمی افراد، توزیع صحیح دسترسی به اینترنت، ایجاد شرایطی برای دسترسی همه مردم به تکنولوژی و فناوری، توضیح و تشریح ضرورت استفاده از تکنولوژی اینترنت در عرصه تجارت، برنامه‌ریزی مناسب و مدون برای تجهیز مدارس به شبکه‌های اینترنتی و… است.

مراحل مختلف کاهش شکاف دیجیتالی

اولین مرحله برای کاهش شکاف دیجیتالی، فراهم‌ کردن زیرساخت‌های لازم جهت دسترسی به اینترنت و شبکه جهانی است. نکته مهمی که در اینجا باید به آن اشاره کرد این است که، خود دسترسی به اینترنت، یکی از شاخصه‌های سنجش شکاف دیجیتال محسوب می‌شود.

بنابراین لازم است در ابتدا به این نکته توجه شود، زیرا مشخص است که فراهم کردن تجهیزات اینترنت برای هر کشوری، باعث کاهش شکاف دیجیتالی آن کشور با سایر کشورهای دارای تجهیزات اینترنتی می‌شود و همچنین شکاف بین آن کشور و کشورهای محروم را نیز، افزایش خواهد داد. اما در صورتی که روند فراهم شدن اصل تجهیزات ادامه یابد، شکاف در این زمینه به صورت کامل از بین خواهد رفت.

پس از اینکه در مرحله اول مشکل دسترسی به اینترنت حل شد و شکاف دیجیتالی مربوط به آن از بین رفت، فاز دوم کاهش شکاف دیجیتالی آغاز می‌شود. اما مرحله دوم برای کاهش شکاف دیجیتالی چیست ؟

فاز دوم کاهش شکاف دیجیتال با ایجاد و افزایش فرصت دیجیتال فراهم می‌شود، زیرا شاخص فرصت‌های دیجیتـال یک شاخص ترکیبـی است و متشکل از ۱۱ شاخص اصلی مـورد توافـق بین‌المللی درباره ICT است. این شاخص‌ها بر مبنای سه مقوله فرصت، زیرساخت و به کارگیری استوارند. یعنی در اینجا می‌توان گفت که افرادی که به فناوری‌ها دسترسی دارند و دارای اینترنت هستند، با توجه به زیرساخت فراهم شده قادرند تا به اطلاعات مورد نیاز خود نیز دسترسی داشته باشند.

یکی از شاخص‌هایی که در چند سال اخیر برای مطالعه شکاف دیجیتالی مورد توجه قرار گرفت، شاخص آمادگی الکترونیک بود. این شاخص مهم به وسیله‌ی سنجش محیط تجارت الکترونیک، فرصت‌های شخصی اینترنتی، میزان پهنای باند در دسترس، میزان دسترسی مردم به اینترنت، استفاده از برنامه‌های متن باز و … تعیین می‌شود.

وقتی که اینترنت وارد کشوری می‌شود و استفاده از آن در یک کشور افزایش می‌یابد و یا اینکه وقتی یک کاربر از اینترنت استفاده می‌کند، امتیاز وی در این زمینه بالا می‌رود و به این ترتیب کاهش شکاف دیجیتالی اتفاق می‌افتد.

شکاف دیجیتالی در واقع به عنوان چالشی بزرگ شناخته شده است و از آن به عنوان مهم‌ترین چالش امروز دنیای دیجیتال نیز یاد می‌شود. این موضوع همچنین یکی از محورهای اصلی دومین دوره اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی تونس بوده است. این امر در واقع برای بیان نابرابری‌های توزیع جهانی در زمینه دسترسی به تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات استفاده می‌گردد.

اینکه واقعا شکاف دیجیتالی چیست را می‌توان به معنای عدم تعادل در دسترسی فیزیکی به فناوری نیز معنا نمود؛ عدم تعادل در داشتن منابع و مهارت، برای دسترسی مؤثر و مفید به فناوری و محسوب شدن به عنوان یک شهروند دیجیتال. شکاف دیجیتال همچنین می‌تواند بر پایه جنسیت، درآمد و نژاد نیز باشد. عبارت فقر اطلاعاتی نیز در ارتباط با همین مفهوم مطرح می‌شود.